Mua Aptomat công suất phù hợp với mục đích sử dụng cho thiết bị
Việc tìm mua Aptomat (MCCB, MCB, CB) đúng với mục đích sử dụng để đảm bảo an toàn cho hệ thống điện và an toàn cho con người trong quá trình vận hành thiết bị, khi sử dụng điện là yếu tố vô cùng quan trọng. Aptomat được ra đời giúp hạn chế việc quá tải điện, hạn chế cháy nổ, hay rủi ro hơn có thể chập điện đồng thời đảm bảo an toàn cho người sử dụng cúng như tránh được khả năng hư hại thiết bị. Việc tìm mua được loại aptomat phù hợp với tiêu thụ điện gia đình, hay công ty, xí nghiệp thì người mua cần tìm hiểu rõ về thông số kỹ thuật của sản phẩm. cũng như thông số kỹ thuật cần biết trên Aptomat. Việc Cần phải nắm rõ những thông số nào? Daycapdienhn.com sẽ hướng dẫn bạn trong bài viết này để giúp giúp bạn chọn mua APTOMAT đúng mục đích và công suất sử dụng cũng như thông số phù của Aptomat với mục đích sử dụng,
Aptomat MCB Schneider (H.1)
01 - Thông số kỹ thuật là gì?
Thông số kỹ thuật là thông tin kỹ thuật công suất xử lý của thiết bị cho người dùng nhận biết được, Aptomat đó có thể tải lượng được thiết bị với công suất bao nhiêu. qua đó có thể nhận biết được Aptomat mua về có thể lắp cho hệ thống tổng hay cho thiết bị có hạn lượng công suất nhất định. việc mua thiết bị thiếu công suất cần dùng sẽ không đảm bảo an toàn khi sử dụng. Mua thừa công suất cần dùng làm tăng chi phí v.v...
Các thông số ghi trên Aptomat (H.2)
Phần đa các sản xuất ngày nay thường để các thông số trên thiết bị Aptomat để người mua biết và dễ bề so sánh và đánh giá hiệu suất và chất lượng aptomat của mình với những dòng aptomat của các thương hiệu khác. điều này đối với những người không có chuyên môn sẽ khiến họ hoang mang và không hiểu vì nó quá nhiều thông số, tuy nhiên điều này cũng là có mặt lợi đối với những người có chuyên môn trong lĩnh vực, vì họ sẽ biết được công năng và hiệu suất của từng loại aptomat và dễ dàng lựa chọn, tuy thế nhưng người không có chuyên môn trong lĩnh vực này cung vẫn có thể nhờ người có chuyên môn tư vấn, hoặc hỏi trực tiếp người bán. Tuy thê trong bài viết này daycapdienhn.com sẽ nói về các thông số của Aptomat (MCCB, MCB, CB). Còn các thiết bị khác như RCCB, RCBO, ELCB... daycapdienhn.com sẽ có một bài viết khác để các quý khách tìm hiểu sâu hơn về chúng
02 - Vậy Aptomat là gì và chức năng có nó ra sao ?
Aptomat là thiết bị với tên thường gọi của thiết bị có công năng đóng cắt tự động ‘’ cầu dao tự động ’’ . tên gọi tiếng anh của nó là Circuit Breaker (viết tắt là CB). Aptomat có chức năng bảo vệ quá tải và ngắn mạch trong hệ thống điện khi không máy có biến cố về điện kể cả khi chập cháy. Một số dòng Aptomat khác có thêm chức năng bảo vệ chống dòng rò được gọi là aptomat chống rò hay aptomat chống giật. Aptomat đôi khi còn được gọi theo cách ngắn gọn là Át.
Hình ảnh thiết bị đóng cắt điện (MCCB, MCB) (H.3)
03 - Phân loại Aptomat
1. Phân loại theo cấu tạo:
- Aptomat dạng tép MCB (Miniature Circuit Breaker): Bảo vệ quá tải và ngắn mạch.
Aptomat dạng tép MCB của hãng LS (H.4)
- Aptomat dạng khối MCCB (Moulded Case Circuit Breaker): Bảo vệ quá tải và ngắn mạch.
- ACB (Air Circuit Breaker): Máy cắt không khí cũng là thiết bị để đóng cắt và bảo vệ dòng điện. ACB thường được dùng trong các tủ tổng và có dòng điện cực lớn đi qua. Và cũng được liệt kê vào Aptomat dạng khối.
Thiết bị đóng cắt MCB, MCCB, ACB của hãng Mitsubishi (H.5)
2. Phân loại theo chức năng:
- Aptomat thường (Bảo vệ quá tải, ngắn mạch): MCB, MCCB
- Aptomat chống rò: RCCB (Residual Current Circuit Breaker – Aptomat chống dòng rò dạng tép), RCBO (Residual Current Circuit Breaker with Overcurrent Protection – Aptomat chống dòng rò và bảo vệ quá tải dạng tép), ELCB (Earth Leakage Circuit Breaker – Aptomat chống dòng rò và bảo vệ quá tải dạng khối).
Phân loại Aptomat theo chức năng (H.6)
3. Phân loại theo số pha / số cực:
- Aptomat 1 pha: 1 cực
- Aptomat 1 pha + trung tính (1P+N): 2 cực
- Aptomat 2 pha: 2 cực
- Aptomat 3 pha: 3 cực
- Aptomat 3 pha + trung tính (3P+N): 4 cực
- Aptomat 4 pha: 4 cực
Aptomat dạng khối MCCB của hãng Schneider với các số cực (P) từ 1 đến 4 (H.7)
4. Phân loại theo dòng cắt ngắn mạch:
- Dòng cắt thấp: thường dùng trong dân dụng. Ví dụ: MCCB NF125-CV 3P 100A của Mitsubishi có dòng cắt 10kA.
- Dòng cắt tiêu chuẩn: thường dùng trong công nghiệp. Ví dụ: MCCB NF125-SV 3P 100A của Mitsubishi có dòng cắt 30kA.
- Dòng cắt cao: thường dùng trong công nghiệp và các ứng dụng đặc biệt. Ví dụ: MCCB NF125-HV 3P 100A của Mitsubishi có dòng cắt 50kA.
Aptomat của hãng LS được nâng cấp dòng cắt (H.8)
5. Phân loại theo khả năng chỉnh dòng:
- Aptomat có dòng định mức không đổi. Ví dụ: MCCB NF400-SW 3P 400A của Mitsubishi có dòng định mức 400A không thay đổi được.
- Aptomat chỉnh dòng định mức. Ví dụ: MCCB NF400-SEW 3P 400A của Mitsubishi có dòng định mức điều chỉnh được từ 200A - 400A.
Aptomat của hãng Schneider có thể điều chỉnh dòng định mức (Ir) từ 70A - 100A (H.9)
IV - Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của Aptomat
1. Cấu tạo:
Aptomat (MCB hay MCCB) thường được chế tạo có hai cấp tiếp điểm (tiếp điểm chính và hồ quang) hoặc ba tiếp điểm (chính, phụ, hồ quang).
Khi đóng mạch, tiếp điểm hồ quang đóng trước, tiếp theo là tiếp điểm phụ, sau cùng là tiếp điểm chính. Khi cắt mạch thì ngược lại, tiếp điểm chính mở trước, sau đến tiếp điểm phụ, cuối cùng là tiếp điểm hồ quang. Như vậy hồ quang chỉ cháy trên tiếp điểm hồ quang, do đó bảo vệ được tiếp điểm chính để dẫn điện. Dùng thêm tiếp điểm phụ để tránh hồ quang cháy lan vào làm hư hại tiếp điểm chính.
Cấu tạo Aptomat MCB Schneider (H.10)
2. Nguyên lý hoạt động của Aptomat:
Sơ đồ nguyên lý hoạt động của Aptomat (H.11)
Ở trạng thái bình thường sau khi đóng điện, Aptomat được giữ ở trạng thái đóng tiếp điểm nhờ móc 2 khớp với móc 3 cùng một cụm tiếp điểm động. Bật Aptomat ở trạng thái ON, với dòng điện định mức nam châm điện 5 và phần ứng 4 không hút.
Khi mạch điện quá tải hay ngắn mạch, lực hút điện từ ở nam châm điện 5 sẽ hút phần ứng 4 xuống làm bật nhả móc 3, móc 5 được thả tự do, lò xo 1 được thả lỏng, kết quả các tiếp điểm của Aptomat được mở ra, mạch điện bị ngắt.
V - Các thông số kỹ thuật của Aptomat
Đọc đến đây chắc các bạn cũng đã hiểu sơ bộ về Aptomat và phía dưới ( Dây cáp điện Hà Nội ) sẽ liệt kê một số kỹ thuật cơ bản của Aptomat. Và chúng ta sẽ cần quan tâm đến những thông số nào quan trọng khi chọn thiết bị cho phù hợp với công năng sử dụng của mình mong muốn.
Thông số ghi trên Aptomat của hãng LS (H.12)
Điều đầu tiên chúng ta cần quan tâm khi chọn mua Aptomat là dòng điện định mức cần bảo vệ cho thiết bị của chúng ta đang dùng là bao nhiêu? Nhìn trên ảnh MCCB của hãng LS ta thấy
- In (Rated operational current): Dòng điện định mức của Aptomat. Hay còn gọi là dòng điện khung. In = 250 AF (Ampe Frame). Một số hãng không ghi dòng điện điều chỉnh thì chúng ta mặc định là In=Ir (MCCB không điều chỉnh được dòng cắt)
- Ir (Adjustable overload setting current): Là dòng chỉnh định (Dòng cắt). Ví dụ: Aptomat của hãng Schneider có thể điều chỉnh dòng định mức (Ir) từ 70A - 100A (Hình ảnh H.9). Và bạn đang sử dụng MCCB 100A mà tải của ban chỉ cần 65A vậy bạn phải chỉnh MCCB xuống cho phù hợp với tải như vậy dòng chỉnh định Ir = (hệ số) x In
Thông thường thì dòng cắt Ir(AT) = 0.4 ÷ 1 In(AF). Ví dụ trên aptomat ghi: MCCB 4P/125AF/100AT/36kA. Theo thông số trên ta thấy dòng cắt bằng 0,8 dòng định mức Ir=100(AT) và In=125(AF). AT là tiết tắt của từ “Ampe Trip”.
Việc lựa chọn Aptomat có điều chỉnh được dòng cắt hay không phụ thuộc vào thông số thiết bị của bạn. Ví dụ như chúng ta cần bảo vệ một động cơ 3 Pha với công suất là 37kW nhưng chúng ta không biết chính xác Cosphi của nhà sản xuất ghi trên động cơ có đúng hay không? hoặc động cơ khi lắp vào hệ thống có làm việc quá tải không? để tính toán dòng điện chính xác cần bảo vệ cho động cơ. Đối với trường hợp này chúng ta sẽ mua Aptomat có dòng điều chỉnh. Và lựa chọn loại MCCB có dòng điện định mức lớn hơn 1.5 đến 2 lần so với tính toán. Sau khi lắp đặt chúng ta có thể điều chỉnh lại dòng điện bảo vệ cho phù hợp.
- Ue (Rated operational voltage): Điện áp làm việc định mức.
- Icu (Rated Ultimate short-circuit breaking Capacity): Dòng cắt sự cố định mức cơ bản, là dòng hiệu dụng mà máy cắt được thử theo điện áp thử nghiệm cụ thể ứng với chu trình: Cắt – t – Đóng Cắt (O – t – CO).
- Ics (Rated Service short-circuit breaking Capacity): Dòng cắt sự cố định mức theo yêu cầu riêng, là dòng hiệu dụng mà máy cắt được thử theo điện áp thử nghiệm cụ thể ứng với chu trình gồm một lần cắt và hai lần đóng cắt: Cắt – t – Đóng Cắt – t – Đóng Cắt (O – t – CO – t - CO). Do chế độ thử nghiệm này nghiêm ngặt hơn so với dòng Icu, vì vậy mà dòng này thường nhỏ hơn dòng Icu. Theo các tiêu chuẩn thì trị số Ics = 25%, 50%, 75% hoặc 100% Icu. Cái này thường phụ thuộc và công nghệ của mỗi nhà sản xuất.
Nhìn trên hình H.12 ta thấy nhà sản xuất ghi: Ue = 690V tương ứng với Ics = Icu = 8kA. Thông thường chúng ta thường sử dụng ở điện áp 380V hoặc 220/240V thì dòng cắt sự cố của thiết bị sẽ là Ics = Icu = 35kA (380V) và 85kA (220/240V)
Trên thị trường hiện nay các hãng sản xuất Aptomat thường có những sản phẩm có cùng dòng điện định mức (In) nhưng dòng cắt sự cố lại khác nhau (6kA, 10kA, 25kA, 30kA...). Nếu chúng ta chọn thiết bị có dòng cắt sự cố càng lớn thì aptomat chịu đựng khả năng phá huỷ của dòng điện càng tốt. Đồng nghĩa với chi phí mua aptomat của bạn sẽ tăng lên. Nên chúng ta sẽ chọn những aptomat có dòng điện phù hợp với dòng cắt.
Các thông số tiếp theo:
- Ui : Điện áp cách điện định mức.
- Uimp : Xung điện áp định mức (chịu được).
- Icw (1s) hoặc Icw (3s) (Current Withstand) rated short-time (1s) withstand current: Khả năng chịu dòng ngắn mạch của máy cắt do nhà chế tạo đưa ra ứng với một khoảng thời gian (trong trường hợp này là 1s). Có trường hợp giá trị này cho phép trong 3s.
- Cat.A : Là loại cắt tức thời, không có trễ. Khác với Cat.B là loại có trễ để các aptomat phối hợp cắt có chọn lọc. Thông thường Aptomat Cat.A được sử dụng trực tiếp gắn liền với thiết bị cần bảo vệ. Còn Cat.B thường sử dụng ở thượng nguồn (Tủ tổng) để tránh trường hợp khi phía hạ thế bị sự cố mà chưa ngắt thì ở thượng nguồn đã ngắt điện.
Type/Trip Curve Class B, C, D, K, Z, MA : Đường cong chọn lọc Characteristic curves hoặc Trip curve. Cái Đường đặc tính này trước hết nó cho mình hiểu được đặc tính cắt của nó, nghĩa là biết được các hành vi cắt của nó tại mỗi dòng khác nhau. Trên các khí cụ đóng cắt thì đều có đường cong này trên catalog hoặc trên thiết bị.
- 50/60Hz: Tần số hoạt động của aptomat
- 3P: Số cực của aptomat 3 cực
Các thông số ghi trên Aptomat của Schneider (H.13)
Các thông số ghi trên Aptomat của Schneider (H.14)
Một số thông số khác:
- Product Model No (Số model sản phẩm)
- Max Current Rating (Giá trị dòng điện lớn nhất tiếp điểm chịu được)
- Operation Symbol (Ký hiệu hoạt động)
- Breaking Capacity (Max Short Circuit Current) (Công suất giới hạn)
- Operating Voltage (230V, 400V, 440V) (Điện áp hoạt động)
- Tripping Curve Type (Loại đặc tính tải)
- Energy Class (Lớp năng lượng)
- ON-OFF Indication (Hiển thị tình trạng On-Off)
- Catalog No (Số Catalog)
Đọc đến đây chắc một số bạn không chuyên về điện sẽ khá hoang mang về các thông số trên aptomat. Vì nó có quá nhiều thông số có thể các bạn sẽ không nhớ hoặc không hiểu hết ý nghĩa của chúng. Và còn một số các thông số khác được ghi trên aptomat nữa tuỳ theo nhà sản xuất.
Đối với các bạn không chuyên về hệ thống điện ( Dây cáp điện Hà Nội ) chỉ khuyên các bạn nhớ các thông số cơ bản sau:
+ Dòng điện định mức In (AF) của aptomat cần mua là bao nhiêu?
+ Điện áp bạn đang sử dụng là bao nhiêu? 220V hay 380V?
+ Số cực của aptomat ( ?P)
Lưu ý: Đối với các bác thợ sửa điện cho các hộ gia đình hiện nay. Tôi hay thấy các bác chọn loại aptomat 1P cho các nhánh và aptomat 2P cho dây tổng. Việc chọn lựa này là chính xác, nhưng sẽ có một số nhược điểm như sau: Khi các bác sửa điện thì phải tắt con át tổng (2P) đi. Vì nếu chỉ tắt át nhánh thì dây trung tính (hay còn gọi là dây mát) vẫn có khả năng có điện và người sửa sẽ vẫn bị giật điện. Nguyên nhân có điện ở đây là do lệch pha tải ở trạm biến áp chỗ các bạn đang ở.
Daycapdienhn.com khuyên các bạn nếu công trình của các bạn có các nhánh hệ thống điện sử dụng nhiều thiết bị thì nên sử dụng át nhánh đó là 2P để khi cần sửa chữa thì chỉ việc cắt át nhánh này đi là xong. Sẽ không phải cắt điện toàn bộ hệ thống.
Còn đối với dòng điện 3 pha (380V) thì hiện tượng lệch pha tải vẫn có. Và dây trung tính vẫn có điện. Theo tiêu chuẩn lắp đặt thiết bị điện thì bạn phải dùng aptomat 4 cực (4P : 3 dây pha + 1 dây trung tính) để đảm bảo an toàn. Tuy nhiên ở trên thị trường aptomat 4P rất ít cửa hàng bán vì giá cao hơn aptomat 3P. Nên thông thường các thợ điện hay lắp aptomat 3P. Đối với trường hợp này ( Dây cáp điện Hà Nội ) chỉ khuyên các bác thợ điện nên đi găng tay cách điện hoặc găng tay vải để khi sửa chữa thì khi dây trung tính có điện các bác sờ vào cũng không bị giật, tránh tai nạn xay ra khi đang ở trên thang sẽ có nguy cơ ngã xuống.
0 Nhận xét